Er is een verhaal dat over de schrijver Franz Kafka verteld wordt. Het is niet zeker of het echt gebeurd is, maar het verhaal wordt vaak gedeeld. Paul Auster schreef er over en er is ook een korte animatiefilm "Kafka's Doll" van de Portugees Bruno Simoes. Zoals dat gaat met verhalen zijn er vele versies van, en kan ieder er een andere boodschap in terug vinden.
Het verhaal gaat zo. Op zijn 40ste wordt Kafka getroffen door tuberculose, verhuist hij van Praag naar Berlijn en wandelt hij elke dag in het park in zijn buurt. Daar komt hij op een dag een huilend meisje tegen. Hij vraagt haar wat er scheelt. Ze vertelt hem dat ze haar pop kwijt is.
Kafka helpt zoeken, maar vindt de pop ook niet in het park. Om het meisje te troosten, verzint Kafka een verhaaltje: hij zegt dat de pop op reis vertrokken is. “Hoe weet jij dat?” vraagt het meisje ongelovig. “Je pop schreef me een brief,” antwoordt Kafka, “ik zal hem morgen eens meebrengen.”
Kafka gaat naar huis en begint een brief te schrijven. Hij maakt er zijn werk van want hij wil een prachtige brief schrijven, dat het meisje moet troosten in het verlies van haar pop.
Het is een leugen, dat weet hij, maar wel een prachtige leugen.
Als hij de volgende dag terug keert naar het park, staat het meisje op hem te wachten. Ze kan nog niet lezen, dus leest hij de brief voor.
De pop vertelt dat ze op reis vertrokken is om de wereld te zien, om nieuwe vrienden te maken. Ze belooft elke dag te schrijven om over haar avonturen te vertellen. En dat doet ze ook.
Kafka, in het laatste jaar van zijn leven, spendeert zijn kostbare tijd aan het schrijven van deze brieven. Wekenlang leest hij elke dag een imaginaire brief van de pop aan het meisje.
De pop beleeft vele avonturen en verzekert het meisje van haar liefde voor haar.
Na verloop van tijd begint Kafka zich af te vragen hoe hij dit verhaal kan eindigen, zonder het meisje teleur te stellen.
Hij schrijft een laatste brief waarin de pop vertelt dat ze getrouwd is en met haar man samen woont en dat ze dus niet meer terug zal keren. Het meisje is blij voor de pop en is ondertussen over het verlies heen. Kafka heeft iets in de plaats gegeven van de pop, namelijk een verhaal dat haar helpt het verlies te verwerken.
Dat is de kracht van storytelling. Dat is de kracht van de verbeelding.
Het maakt niet uit of het waar is of niet waar. Wat uitmaakt, is of het helpt.
Wat mij raakt in dit verhaal, is dat die grote schrijver in zijn laatste levensjaar een flink deel van zijn tijd wijdt aan het troosten van een kind. Een vreemd kind dat hij in het park ontmoet. In plaats van nog een levenswerk te willen schrijven, schrijft hij troostende imaginaire brieven. Zomaar. Uit generositeit.
Kreeg hij daarvoor iets in de plaats? Ja, de vreugde van het kind.
Door haar gelukkig te maken, maakte hij zichzelf ook gelukkig.
Door anderen te helpen, helpen we onszelf op een manier die van een onmeetbare waarde is.
Generositeit is jezelf waarderen.
Beeld uit de animatiekortfilm "Kafka's Doll" van de Portugese cineast Bruno Simoes.
Johan Terryn is creative leadership coach, een coaching die erop gericht is je veerkracht, flexibiliteit en creativiteit wakker te maken en te doen uitblinken.